NOWA ZIEMIA

Region, w którym położone są Helsinki to Uusimaa (fiński) lub Nyland (szwedzki), co można przetłumaczyć jako „nowa ziemia”. Szwedzka kolonizacja rozpoczęła się tutaj w XIII wieku, ale nazwy pojawiły się później: szwedzka Nyland, w dokumentach z XIV wieku i fińska Uusimaa, w poł. XVI wieku. Podczas wojny o Finlandię w 1809 roku, prowincje fińskie zostały oddane carskiej Rosji. Od 1997 do 2010 roku Uusimaa była częścią Prowincji Południowej Finlandii i została podzielona na regiony Uusimaa i Wschodnią Uusimaa. W 2011 roku oba regiony zostały ze sobą połączone.

Miasto Helsingfors zostało założone w roku 1550 przez szwedzkiego króla Gustawa, w miejscu wcześniejszej osady. Podczas wojny fińskiej, w 1808 roku miasto zostało zajęte przez Rosję. Wówczas jego 1/4 część została zniszczona przez pożar. W latach 1809–1917 miasto było stolicą Wielkiego Księstwa Finlandii, wchodzącego w skład Imperium Rosyjskiego. W okresie tym władze rosyjskie przebudowały Helsingfors w stylu klasycystycznym, przekształcając je w stylowe, nowoczesne miasto na wzór Petersburga. I tak w okresie od 1816 roku powstały budowle, które możemy dzisiaj podziwiać. Po 90. korzystnych dla rozwoju miasta latach rozpoczął się proces rusyfikacji Finlandii. Za panowania cara Mikołaja II, gubernatorem generalnym Finlandii został oficer wojskowy Nikołaj Bobrikow (później zamordowany), a jego rolą było przyspieszenie procesów rusyfikacyjnych i szybkie przyswojenie Finlandii do Rosji. W 1917 roku, wykorzystując rewolucję rosyjską, Finowie próbowali uzyskać całkowitą niezależność. Po wojnie domowej, spowodowanej stanem dwuwładzy wynikłej z istniejących tam wówczas dwóch przeciwstawnych sobie sił zbrojnych: Czerwonych- wspieranych przez Rosyjską Federacyjną Socjalistyczną Republikę Radziecką i Białych- wspieranych przez Rzeszę Niemiecką, w 1918 roku Helsinki stały się stolicą niepodległej Finlandii.

Prom z Tallinna do Helsinek wypływał o godz. 7:00. Przed nami odległość ok. 90 km i 3 godziny rejsu przez Zatokę Fińską. Wchodząc na poziom 6 promu, małą grupą przeszliśmy o 2 poziomy wyżej, na rufę, tak aby można było jeszcze popatrzeć na oddalający się Tallinn. Po około 2 godzinach rejsu, po przejściu bliżej dziobu promu, pojawiały się pierwsze wyspy, a po kolejnych kilkudziesięciu minutach były już widoczne Helsinki i górujące nad nimi dwa kościoły: czerwony i biały.

Przed godziną 10:00, od dzielnicy Katajanokka (tutaj wpłynął nasz prom) rozpoczęliśmy długi spacer po stolicy Finlandii. Pierwszym obiektem, do którego weszliśmy, był hotel. W 2002 roku przestał on pełnić funkcję więzienia. W murowanym z czerwonej cegły budynku zbudowanym w 1837 roku, cele więzienne przekształcono w pokoje hotelowe i od 2007 roku obiekt zaczął pełnić nową funkcję.

Z hotelu przeszliśmy pod główną świątynię Fińskiego Kościoła Prawosławnego- Sobór pw. Zaśnięcia Matki Bożej lub Sobór Uspieński. Kościół zbudowano w latach 1862-1868 z czerwonej cegły. Uwagę zwracają tu interesująca dekoracja murów zewnętrznych oraz złote kopuły. Na tyłach kościoła znajduje się przytwierdzona do muru tablica upamiętniająca cara Aleksandra II, będącego wówczas władcą Wielkiego Księstwa Finlandii, a nad tablicą rok ukończenia budowy świątyni z nazwiskiem rosyjskiego projektanta katedry- architekta Aleksieja Gornostajewa.

Przechodząc przez centralny Plac Targowy, mijając Pałac Prezydencki, doszliśmy do Placu Senackiego, gdzie zlokalizowana jest protestancka, neoklasycystyczna katedra, zaprojektowana na planie krzyża przez niemieckiego architekta, Carla Ludwiga Engela. Mimo że projekt powstał w 1819 roku, to obiekt wybudowano dopiero w roku 1852. Do kościoła prowadzą szerokie i strome schody z granitu. Potęgę świątyni podnoszą dodatkowo kopuły, jedna centralna i 4 mniejsze, kompozytowe kolumny zdobiące fasadę oraz figury 12. apostołów. We wnętrzu kościoła ołtarz główny zawiera obraz przedstawiający zdjęcie Chrystusa z Krzyża, a po obu stronach ołtarza usytuowane są dwie figury klęczących aniołów. Uwagę zwracają również: prospekt organowy, ambona i we wnękach figury reformatorów (między innymi M. Luthera i F. Melanchtona). Na Placu Senackim, przed katedrą znajduje się pomnik cara Aleksandra II.

Po katedrze zwiedziliśmy usytuowaną przy Placu Senackim i katedrze Bibliotekę Narodową Finlandii z fantastycznym wnętrzem. Budynek został zaprojektowany przez tego samego architekta, który projektował katedrę. Biblioteka jest częścią Uniwersytetu Helsińskiego. Najstarsza część budynku pochodzi z 1844 roku.

Następna część spaceru tak jakby nieco mi umknęła. Przeszliśmy obok Teatru Narodowego i dworca kolejowego z 1909 roku (chyba nawet przez niego przeszliśmy), a następnie zwiedziliśmy współczesny Skalny Kościół (Temppeliaukio) zbudowany wewnątrz granitowych skał.

Po chwili odpoczynku tramwajem wodnym udaliśmy się na jedną z wysp, do twierdzy Suomenlinna, która w 1991 roku została wpisana na listę światowego dziedzictwa UNESCO. Cała twierdza została zbudowana na grupie 6 wysp, a jej budowę rozpoczęto w 1748 roku. Na wyspie, którą zwiedziliśmy, znajdują się między innymi: pozostałości twierdzy z tunelami, kościół z największym w Finlandii dzwonem o wadze 6 ton, domy mieszkalne oraz muzeum wojskowe, gdzie jednym z eksponatów jest okręt podwodny „Vesikko”.

Po powrocie do centrum Helsinek i dłuższej przerwie na obiad, do czasu odpłynięcia promu w kierunku Tallinna pozostało nam dużo wolnego czasu. Mieliśmy w tym czasie okazję porozmawiać z pracującym w Helsinkach, przypadkowo spotkanym Polakiem, który opowiedział nam o innym życiu, innej pracy i innej trosce władz miasta o swoich mieszkańców. Nic w tym dziwnego skoro Helsinki to jeden z najwyższych miejskich standardów życia na świecie.

Po wejściu na prom, który odpływał z Helsinek o godz. 20:30, pozostaliśmy przez pewien czas pod dachem. Pierwsza próba wyjścia na odkryty pokład zakończyła się niepowodzeniem, gdyż strasznie wiało. Znaleźliśmy jednak prawie bezwietrzne miejsce i tam mogliśmy posiedzieć prawie do samego końca rejsu. W Tallinnie zabrał nas autokar w długą podróż do Polski.

Na podstawie:

• pl.wikipedia.org, en.wikipedia.org
• Wilfried Koch, „Style w architekturze”.

WARTO ZOBACZYĆ